علم احکام نجوم و محاسبات آينده بيني محدود

إِنَّ اللَّهَ عِندَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَيُنَزِّلُ الْغَيْثَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْأَرْحَامِ وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ مَّاذَا تَكْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ (1)
همانا خداوند نزد اوست معرفت زمان قيامت(علم ساعت قيامت)و نازل مينمايد باران را(بر شما)و ميداند که در رحم(کليه مادران)چه موجود است(مذکر يا مونث و هر آنچه بعدها بر او پيش خواهد آمد)و هيچ نفسي(موجودي)نمي داند که در آينده و فرداي خود چه چيز کسب مينمايد(2)و نميداند(هيچ نفسي) که در کدامين سرزمين فوت ميکند بدرستيکه خداوند دانا و آگاه است

همانا خداوند نزد اوست معرفت زمان قيامت(علم ساعت قيامت)و نازل مينمايد باران را(بر شما)و ميداند که در رحم(کليه مادران)چه موجود است(مذکر يا مونث و هر آنچه بعدها بر او پيش خواهد آمد)و هيچ نفسي(موجودي)نمي داند که در آينده و فرداي خود چه چيز کسب مينمايد(2)و نميداند(هيچ نفسي) که در کدامين سرزمين فوت ميکند بدرستيکه خداوند دانا و آگاه است

بحث اينکه چه چيزها در توانايي بشر براي محاسبه و پيش بيني است و يا چه چيز قابل پيش بيني نيست را بعضي ها در گذشته با تصورات ناقص و برداشت ظاهري از تفسير آيات به غلط پاسخ مي دادند مثلاً پيش بيني وضع هواشناسي را در روزهاي آينده جز امور غيبي مي دانستند و يا نوزادي که هفت ماهه در شکم مادر بود را بدليل نبود دستگاهاي امروزي جزء امور غيبي تصور مي کردند اگر چه در زمان قديم در علم جفر و احکام نجوم و از قبل اين امور جز دانستنيهاي بشر قلمداد مي شده اند ولي بعضي ها به غلط حاضر به قبول آن نميشدند و لذا حضرت امام علي(ع) در نهج البلاغه مي فرمايند علم غيب همان علم و دانش ساعت و زمان قيامت است(3)و هر آنچه پايين تر از اين علم باشد را بايد جزء ممکنات دانست و خداوند حکيم در سوره جاثيه آيه 12 به همين امر اشاره مينمايند که هر آنچه را که از دانش به دست مي آوريم اين خواست خود خداوند بوده است بجز علم و زمان ساعت حدوث قيامت که به آن نخواهيد رسيد و حتي پيامبر(ص)از آن آگاه نبوده است و لکن بعضي ها در آن زمان حاضر به قبول اينکه خيلي از امور در محدود محاسبه هستند را نمي پذيرفتند تا بالاخره علوم جديد اينرا ثابت نمود مثلاً همين بحث هواشناسي يا نوع حمل مادران در محدوده دانش يشري ميتواند قرار بگيرد اگر چه در همان حال که هواشناسي باران آمدن يا آفتابي بودن را پيش بيني ميکند باز اين امر ناقص است و شايد که ناگاه قيامت بپا شود و يا آن حمل که پسر يا دختر بودنش با سونو گرافي مشخص شد شايد که بعد از چند روز سقط شود يا درون شکم مادر بميرد و يا اصلاً خود مادر فوت کند پس در کل نوعي جهل باقي خواهد ماند لکن اين مانع از دانستن يعضي از امور نخواهد بود و مثلاً يک پزشک بيماري را شيمي درماني نمايد و محدوده عمر آن بيمار را بعد از تکميل دوره شيمي درماني فلان مدت تشخيص مي دهد لکن يک دفعه بيمار قبل از تکميل دوره معالجه فوت ميکند و با بلافاصله بعد از اتمام دوره معالجه يک داروي جديد کشف مي شود که مدت عمر بيمار چند برابر افزايش ميابد آيا بايد نسبت به سخن آن پزشک که از روي مطالعات اوليه سخن گفته بود ترديد نمود و يا بايد به ضعف دانش فعلي انسانها اعتراف کرد.آري طبيعتاً بايد به ضعف انسان و عجز او اعتراف کرد و ما در خصوص دانش احکام نجوم چنين امري را قبول داريم اگر چه خود توانايي هاي اين علم نزد افراد متفاوت است و بسيارند که با ادعا خواهان کسب منفعت و يا خود نمايي هستند لکن علم حقيقتاً وجود دارد و اساس علم بر گرفته از وحي الهي به پيامبران(ص)مي باشد و به شرطي قابل قبول است که سخن از تجربه قطعي در آن حاصل باشد همانند محاسبه هاي پيشينيان همچون ابوريحان بيروني و لذا اينجانب سعي ميکنم هر آنچه را که در محدوده علم باشد در مقاله هايم يادآور شوم.انشاءالله

شيخ سعيد مزرعه

________________________________________________________________________________

1) سوره لقمان آيه 34

2) البته پيامبران(ص)و بعضي اوصيا که خداوند متعال با وحي به آنان خبر حوادث فردا را به آنها مي دهد و يا با دانشي که به آنان تعليم ميدهد و بعضي امور مطلع ميکند

3) انما علم الغيب علم الساعة _ نهج البلاغه ج 2 خطبه 124